بررسی عوامل موثر در گسترش کالبدی شهر نیریز طی دوره زمانی 1390-1357

شهرنشینی شتابان به همراه رشد سریع و گسترش افقی شهرها در دهه های اخیر تقریبا تمامی کشورهای جهان را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. افزایش بی رویه ی شهرها و رشد ناموزون آن ها به دلیل مهاجرت های بی رویه و افزایش جمعیت ، یکی از مشکلات اساسی شبکه ی شهری کشورمان نیز است. در همین راستا، یکی از مسائل شهر نیریز، رشد شهرنشینی و به تبع آن گسترش خزنده شهری بر اراضی پیرا شهری است، که پیامدهایی چون : حاشیه نشینی، نابودی اراضی کشاورزی، عدم امکان پاسخگویی برخی از خدمات و کاربری ها در شهر، گسستگی بافتهای فیزیکی و مشکلات زیست محیطی را سبب شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل عوامل موثر بر گسترش کالبدی شهر نیریز و مکانیزم تاثیرگذاری هریک از آنها، به منظور پیش بینی روند توسعه شهر در آینده و کنترل و هدایت عوامل و نیروهای تعیین کننده و با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل رشد کالبدی- فضایی هلدرن و تحلیل رگرسیونی (با کاربرد نرم افزار spss) در پی بررسی و تحلیل عوامل موثر بر گسترش کالبدی شهر نی ریز و مکانیزم تاثیرگذاری هریک از آنها، به منظور پیش بینی روند توسعه شهر در آینده و کنترل و هدایت عوامل و نیروهای تعیین کننده است. نتایج اجرای مدل هلدرن در شهر نیریز حاکی از آن است که سهم رشد بدقواره شهر در بین سالهای1362-1343 و1390- 1386 بیشترین حد و مقدار است و این در حالی است که در مجموع سالهای 1390-1343 نیز پراکنده رویی شهر، اثبات می گردد. همچنین بررسی عوامل موثر در گسترش شهری نیریز و همچنین تحلیل رگرسیونی در سطح اطمینان 95 درصد، نشان می دهند که به ترتیب سهم جمعیت، سیاستگذاری های شهری (مدیریت شهری) و شاغلان بخش کشاورزی بیشترین تاثیر را در گسترش شهری نیریز بر عهده دارند. نهایتاً با توجه به یافته های تحقیق، به نظر می رسد که اتخاذ نگرش رشد هوشمند شهری و توسعه فشرده شهر در برنامه ریزی گسترش آتی شهر، و عمیاتی نمودن آن، تنها راه حل برون رفت از وضعیت گریبانگیر شهر نیریز است. بنابراین سیاست های اصلی پیشنهادی به منظور مهار گسترش پراکنده رویی شهر، شناسایی فرصت های داخل بافت شهر برای ایجاد مسکن و تأمین خدمات شهری مورد نیاز، شناسایی فرصت های داخل بافت شهر برای ایجاد مسکن و تأمین خدمات شهری مورد نیاز، تشویق تراکم سازی در درون شهر، باز تعریف تراکم شهری و تراکم ساختمانی در شهر و تشویق فعالیت کشاورزی و باغداری با توجه به پتانسیل های موجود شهر خواهد بود.